Een “last onder dwangsom” is een bestuursrechtelijke maatregel die wordt opgelegd door een overheidsinstantie om een overtreding te beëindigen of een bepaalde handeling te verrichten binnen een vastgestelde termijn. Met een last onder dwangsom wordt de overtreder aangespoord om aan de regels te voldoen door het opleggen van een financiële prikkel.
Als er sprake is van een overtreding van wet- en regelgeving, bijvoorbeeld het niet naleven van vergunningsvoorschriften of milieuregels, kan een bestuursorgaan zoals de gemeente, provincie of een andere overheidsinstantie een last onder dwangsom opleggen aan de overtreder. In de last wordt de overtreding of de gewenste handeling duidelijk omschreven, evenals de hoogte van de dwangsom en de termijn waarbinnen de overtreder aan de last moet voldoen.
De overtreder krijgt een bepaalde periode, de begunstigingstermijn, om de overtreding te beëindigen of de handeling te verrichten. Als de overtreder binnen deze termijn niet aan de last voldoet, verbeurt hij de dwangsom. Dit betekent dat hij het afgesproken geldbedrag moet betalen aan de overheidsinstantie. De dwangsom is een prikkel om ervoor te zorgen dat de overtreder alsnog aan de last voldoet.
Een last onder dwangsom is een krachtig middel voor de overheid om naleving van wet- en regelgeving af te dwingen. Het biedt de overtreder de mogelijkheid om de overtreding zelf te beëindigen en zo de dwangsom te voorkomen. Als de overtreder niet aan de last voldoet, kan de dwangsom herhaaldelijk worden verbeurd totdat de overtreding wordt beëindigd.
