De codering van smart contracts moet precies de bedoelingen van de partijen reflecteren om ervoor te zorgen dat de contractuele verplichtingen correct worden uitgevoerd. In de praktijk is het echter vaak moeilijk om de volledige nuances van een overeenkomst te vertalen naar code. Fouten in de codering kunnen voorkomen, wat kan leiden tot ambiguïteiten die het moeilijk maken om te bepalen of het contract correct wordt nageleefd. Bovendien kunnen de contractuele voorwaarden in traditionele contracten breder en flexibeler zijn, terwijl smart contracts vaak rigide en eenduidig zijn. Dit kan problematisch zijn als er onvoorziene omstandigheden optreden die niet in de oorspronkelijke codering zijn voorzien. Wanneer er fouten in de code zitten of als de geautomatiseerde uitvoering van het contract niet overeenkomt met de werkelijke bedoelingen van de partijen, kan dit leiden tot juridische complicaties. Het vaststellen van wie verantwoordelijk is voor het corrigeren van de fouten, en hoe de rectificatie moet plaatsvinden, kan leiden tot langdurige juridische procedures. Daarnaast wordt de vraag opgeworpen wie aansprakelijk is voor de gevolgen van fouten in de code: is het de programmeur die de code heeft geschreven, de partij die het contract heeft opgesteld, of is het de verantwoordelijkheid van de partij die het smart contract heeft uitgevoerd? Dit brengt nieuwe juridische uitdagingen met zich mee die traditionele contracten niet kennen, en vraagt om duidelijke richtlijnen en mechanismen voor het oplossen van dergelijke kwesties.
De interpretatie van de voorwaarden in smart contracts is een van de meest complexe en juridisch uitdagende aspecten van deze technologie. In traditionele contracten wordt vaak gebruik gemaakt van geschreven teksten die door de partijen kunnen worden geïnterpreteerd en aangepast om ambiguïteiten te verhelpen. Bovendien kunnen contracten vaak worden verduidelijkt via juridische tussenkomst, waarbij bijvoorbeeld de bedoeling van de partijen wordt verduidelijkt door getuigen, documentatie of aanvullende verklaringen. Smart contracts daarentegen zijn gebaseerd op blockchain-technologie, waarbij de voorwaarden en verplichtingen in de vorm van code worden vastgelegd. Deze code voert de afspraken automatisch uit wanneer aan de vooraf gedefinieerde condities wordt voldaan. Dit maakt de interpretatie van de voorwaarden aanzienlijk lastiger, vooral wanneer de codering niet overeenkomt met de oorspronkelijke bedoelingen van de contractspartijen of wanneer er fouten in de code zitten.
Het eerste probleem bij de interpretatie van smart contracts betreft het nauwkeurig vertalen van de juridische intenties van de contractspartijen naar code. Traditionele contracten kunnen vaak vage of open normen bevatten die ruimte bieden voor onderhandeling en interpretatie in de toekomst, maar smart contracts zijn doorgaans rigide. De code legt de voorwaarden exact vast en voert deze uit, waardoor er weinig ruimte is voor interpretatie of aanpassing in geval van ambiguïteit. Dit betekent dat de manier waarop de voorwaarden zijn geprogrammeerd in de code de uitvoering van het contract bepaalt, zonder dat er menselijke tussenkomst is om te verduidelijken wat bedoeld werd bij het opstellen van de overeenkomst. Bijvoorbeeld, als een smart contract stipuleert dat een betaling wordt gedaan wanneer een bepaalde hoeveelheid goederen is geleverd, moet de code exact definiëren wat “goederen” betekent, hoeveel er precies geleverd moet worden en hoe deze levering wordt verifieerbaar. De contractspartijen moeten extreem gedetailleerd zijn in hun codering om ervoor te zorgen dat er geen misverstanden ontstaan, wat in traditionele contracten vaak gemakkelijker kan worden opgelost door middel van onderhandelingen of gerechtelijke procedures.
Daarnaast is de vraag hoe om te gaan met technische fouten in de code een belangrijk punt bij de interpretatie van smart contracts. Code is per definitie gevoelig voor fouten, en als een bepaald deel van de code niet goed is geschreven, kan dit leiden tot de verkeerde uitvoering van het contract. Bijvoorbeeld, als de code een verkeerde berekening bevat of als er een misverstand is over de logica van een voorwaarde, kan dit tot een contractbreuk leiden. In dergelijke gevallen rijst de vraag hoe de fout gecorrigeerd kan worden. In een traditioneel contract kan dit relatief eenvoudig worden opgelost door een juridische herformulering of een wijziging van de contractvoorwaarden via onderhandeling, maar in een smart contract wordt de code uitgevoerd zoals het is geschreven, zonder ruimte voor interpretatie of wijziging door de contractspartijen, tenzij er technische kennis en middelen zijn om de code opnieuw te herschrijven. Dit kan leiden tot een situatie waarin de uitvoering van het contract niet de bedoelingen van de partijen weerspiegelt, zonder dat er een juridische mogelijkheid is om deze fout snel te verhelpen.
Bovendien kan de interpretatie van de voorwaarden in smart contracts bemoeilijkt worden door de interactie tussen verschillende blockchain-platformen. Smarten contracts zijn vaak platform- en technologieafhankelijk, wat betekent dat dezelfde contracten verschillende resultaten kunnen opleveren, afhankelijk van de blockchain-omgeving waarin ze zijn geïmplementeerd. Verschillende blockchains kunnen verschillende programmeertalen gebruiken, verschillende standaarden voor de uitvoering van contracten hanteren en verschillende mechanismen voor het verifiëren van transacties bieden. Dit kan leiden tot conflicten tussen de geprogrammeerde voorwaarden en de manier waarop deze voorwaarden daadwerkelijk worden uitgevoerd, vooral als er geen uniforme standaard voor smart contracts bestaat.
Een ander belangrijk probleem in de interpretatie van smart contracts is het risico van juridische ambiguïteiten die niet kunnen worden opgevangen door de technologie zelf. In traditionele contracten kunnen partijen via juridische procedures of bemiddeling verduidelijken wat bedoeld werd met vage of onduidelijke bepalingen. Echter, smart contracts, die draaien op vooraf bepaalde logica en regels, kunnen niet automatisch de bredere context begrijpen van menselijke relaties en de subtiele nuances die bij een contract kunnen horen. Stel bijvoorbeeld dat er in een contract staat dat “betaling zal worden gedaan bij ontvangst van goederen”, maar er ontstaat een geschil over wat precies “ontvangst” betekent (bijvoorbeeld het moment waarop de goederen fysiek zijn ontvangen of wanneer de levering als voltooid wordt beschouwd). In een traditionele setting zou deze kwestie gemakkelijk kunnen worden opgehelderd door onderhandelingen of rechtsprocedures, maar een smart contract kan alleen handelen op basis van de strikte voorwaarden die zijn vastgelegd in de code, zonder rekening te houden met onduidelijkheden die in de realiteit kunnen ontstaan.
Bij dergelijke ambiguïteiten is het van cruciaal belang dat de opstellers van smart contracts uiterst zorgvuldig zijn bij het definiëren van de voorwaarden. Het gebruik van vage termen of algemeen geformuleerde clausules kan in de code leiden tot onvoorziene situaties die de uitvoering van het contract bemoeilijken. Het risico bestaat dat de partijen zich pas later realiseren dat bepaalde belangrijke aspecten niet adequaat zijn gecodeerd, wat kan leiden tot juridisch of financieel verlies. Daarom moeten degenen die smart contracts ontwikkelen de juridische en technische aspecten van de contracten grondig begrijpen en ervoor zorgen dat de voorwaarden en clausules nauwkeurig en onmiskenbaar zijn geprogrammeerd.
De interpretatie van smart contracts vereist dus een diepgaande afstemming tussen juridische deskundigen en programmeurs. Alleen wanneer beide disciplines effectief samenwerken, kan een smart contract op een manier worden geschreven die zowel de technische uitvoerbaarheid als de juridische integriteit waarborgt. Dit vraagt niet alleen om technische expertise, maar ook om een goed begrip van de juridische implicaties van de gekozen codering. Het is van essentieel belang dat de voorwaarden van het contract expliciet worden gedefinieerd en dat er duidelijke richtlijnen zijn voor de interpretatie en eventuele bijsturing van de code in geval van onvoorziene omstandigheden of fouten.
