De meeste mensen hebben er wel eens mee te maken gehad: ongewenste omgangsvormen op de opleiding of op het werk. Deze ongewenste omgangsvormen kunnen bestaan uit discriminerend of intimiderend gedrag, maar ook uit fysieke mishandelingen, pesten, negeren, belemmeren in de werkzaamheden, uitschelden, bedreigen, stalking, sociaal isoleren en roddelen. Dit gedrag kan komen van collega’s, leidinggevenden, docenten, leerlingen of cliënten.
Ook seksuele intimidatie behoort tot de categorie ongewenst gedrag. Ongewenst lichamelijk contact, seksueel getinte opmerkingen en “grappen”, liefdesverklaringen, het ontvangen van pornografische email-berichten of ongewenste cadeautjes van een collega of leidinggevende.
Voor slachtoffers van (seksuele) intimidatie lijkt het vaak moeilijk om zich hiertegen te verzetten. Angst om je tegen de collega’s of leidinggevende uit te spreken, je baan te verliezen, om er ‘niet meer bij te horen’ of om niet serieus te worden genomen, kan hierbij een rol spelen. Desalniettemin hebben slachtoffers van ongewenste omgangsvormen meerdere mogelijkheden om zich te verweren. Zo kan een slachtoffer door middel van informele afhandeling van de klacht proberen om tot een oplossing te komen, of een klacht indienen bij een klachtencommissie. Tevens kan het slachtoffer, in een procedure bij de rechtbank overplaatsing of ontbinding van de arbeidsovereenkomst eisen, schadevergoeding van de dader of werkgever of een straat- en contactverbod tegen de dader vorderen, of – als er sprake is van een strafbaar feit – aangifte doen bij de politie waarna door Justitie tegen de verdachte een strafrechtelijke vervolging kan worden ingesteld. MR. BAS A.S. VAN LEEUWEN staat slachtoffers in deze procedures bij.
Daarnaast adviseert hij bedrijven en overheidsinstanties over de ontwikkeling van beleid ter voorkoming en bestrijding van ongewenste omgangsvormen en zijn wij bedrijven behulpzaam bij het opstellen van klachtenregelingen. In opdracht van werkgevers of scholen treedt hij op als vertrouwenspersoon of lid van een externe klachtencommissie.
Procedure bij de Rechtbank (sector kanton)
Slachtoffers van ongewenst gedrag op de werkplek kunnen zich tot een kantonrechter wenden om te vorderen dat de werkgever de dader zal overplaatsen naar een andere afdeling binnen het bedrijf of een ander filiaal. Ook is mogelijk dat het slachtoffer zelf overgeplaatst wil worden naar een veiligere werkplek.
Indien het slachtoffer als gevolg van de (seksuele) intimidatie niet naar het werk wenst terug te keren, bestaat de mogelijkheid om de kantonrechter te vragen de arbeidsovereenkomst te ontbinden. In dat geval kan aan de kantonrechter verzocht worden om aan de werkgever betaling van een passende beëindigingsvergoeding op te leggen.
Schadevergoeding
Slachtoffers van ongewenst gedrag kunnen in een civiele procedure bij de rechtbank vergoeding van de dader of de werkgever of school vorderen van de schade, die zij als gevolg van het ongewenste gedrag lijden. Hierbij valt enerzijds te denken aan vergoeding van materiële schade zoals gemaakte kosten (bijvoorbeeld therapiekosten, advocaatskosten, reiskosten) of gederfde inkomsten, maar anderzijds kan ook vergoeding van immateriële schade – ook wel smartengeld genoemd – worden verzocht.
Klacht bij Klachtencommissie
Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet hebben werkgevers de wettelijke verplichting om werknemers te beschermen tegen ongewenste omgangsvormen en de nadelige gevolgen daarvan. Deze verplichting heeft ertoe geleid dat veel grotere bedrijven en overheidsinstanties een klachtencommissie hebben ingesteld waar slachtoffers een klacht over ongewenste omgangsvormen kunnen indienen. Kleinere bedrijven kiezen er vaker voor om een klacht te laten onderzoeken door een externe klachtencommissie.
Informele Klachtafhandeling
Slachtoffers van ongewenst gedrag kunnen proberen om op informele wijze, al dan niet via een bemiddelaar, in overleg met de school of de werkgever tot een oplossing te komen. De opleiding of werkgever kan worden gevraagd om maatregelen tegen de dader te nemen, zoals bijvoorbeeld overplaatsing, ontslag of onthouding van salaris bij wijze van strafmaatregel. Ook kan het slachtoffer vragen om zelf overgeplaatst te worden naar een werkplek waar geen confrontatie met de dader plaatsvindt. Eveneens is het mogelijk om met de werkgever of school overeen te komen dat deze de door het slachtoffer geleden materiële en/of immateriële schade vergoedt. Het is raadzaam dat slachtoffers zich bij de onderhandelingen met de school of werkgever door een advocaat laten bijstaan. De werkgever of school zal zich immers ook dikwijls door een jurist laten adviseren.
